Według najnowszych informacji międzynarodowej firmy doradczej Cushman & Wakefield w drugiej połowie 2014 r. powstało w Europie szereg dużych galerii handlowych, a Rosja została największym rynkiem centrów handlowych po raz pierwszy w historii wyprzedzając po 43 latach Francję.

W drugim półroczu 2014 r. ponad połowa nowej podaży centrów handlowych przypadła na Rosję, której łączne zasoby powierzchni pod koniec roku przekroczyły 17,7 mln mkw. Na drugim miejscu z zasobami wynoszącymi 17,66 mln mkw. GLA znalazła się Francja. Natomiast trzecim największym rynkiem centrów handlowych w Europie jest obecnie Wielka Brytania z 17,1 mln mkw. Polska jest na siódmym miejscu listy największych rynków centrów handlowych w Europie.

Z najnowszego raportu firmy Cushman & Wakefield dotyczącego rozwoju centrów handlowych w Europie European Shopping Centre Development wynika, że na dzień 1 stycznia 2015 r. łączne zasoby powierzchni handlowej na Starym Kontynencie wyniosły 152,3 mln mkw., co oznacza wzrost rok do roku o 3,3 proc. Na Europę Zachodnią przypada obecnie 69 proc. istniejącej powierzchni w centrach handlowych. Warto jednak zwrócić uwagę na znaczący wzrost aktywności deweloperskiej w drugim półroczu 2014 r. w Europie Środkowo-Wschodniej, gdzie oddano do użytku 2,2 mln mkw. powierzchni w porównaniu z 981,000 mkw. w tym samym okresie w Europie Zachodniej.

Głównym czynnikiem motywującym deweloperów do większej aktywności w Europie było rosnące zainteresowanie konsumentów dużymi centrami handlowymi, które mogą pochwalić się bogatszą ofertą handlową, rozrywkową i gastronomiczną.

Na największych rynkach Europy Zachodniej aktywność deweloperska coraz częściej koncentruje się wokół rozbudowy lub modernizacji małych lub starszych centrów handlowych, natomiast w Europie Środkowo-Wschodniej nadal budowane są przede wszystkim nowe, regionalne obiekty handlowe o dużym zasięgu oddziaływania. Trendy te utrzymają się również w bieżącym i przyszłym roku. Ze względu na niski wskaźnik nasycenia centrami handlowymi najwięcej nowej powierzchni może powstać w Rosji i Turcji, przy czym w Rosji realizacja inwestycji będzie uzależniona od warunków finansowania i sytuacji geopolitycznej. Wzrost aktywności deweloperskiej dotyczy także niektórych rynków Europy Zachodniej o niższym wskaźniku nasycenia, między innymi Włoch i Hiszpanii. We Włoszech ilość powierzchni w centrach handlowych w przygotowaniu na kolejne dwa lata jest ponad dwukrotnie wyższa niż w Wielkiej Brytanii.

- Od marca 2014 r. rynek handlowy w Rosji znajduje się pod niespotykaną presją. Oprócz kryzysu na Ukrainie i związanych z nim sankcjami, spadek kursu rubla i cen ropy naftowej zwłaszcza w drugiej połowie roku niemal doprowadził do paniki wśród najemców. Z tego względu niektóre obiekty o wyjątkowo dużej nowej podaży nadal dysponują niewynajętą powierzchnią, a najemcy w większym stopniu koncentrują się na optymalizacji istniejącej sieci niż otwieraniu kolejnych sklepów, które mogą nie odnieść sukcesu ekonomicznego. Jednak stabilny poziom sprzedaży detalicznej w pierwszym kwartale 2015 r., aprecjacja rubla w ostatnim czasie, niski wskaźnik pustostanów w istniejących galeriach i nieco mniejsza liczba nowych projektów w przygotowaniu świadczą o odporności rosyjskiego rynku, który wszedł już w fazę konsolidacji - dodał Maxim Karbasnikoff, dyrektor działu powierzchni handlowych w firmie Cushman & Wakefield w Rosji.

W 2014 r. w Europie odnotowano wyjątkowo silny popyt inwestycyjny. Szereg atrakcyjnych centrów handlowych znalazło nowych właścicieli, a stopy kapitalizacji dla najlepszych obiektów obniżyły się na wielu rynkach do poziomu niemal sprzed kryzysu. Jednak istotnym problemem dla inwestorów jest niewystarczająca podaż nowoczesnych aktywów, co skłania ich do poszukiwania produktów inwestycyjnych na nowych rynkach takich jak Hiszpania, a także do zainteresowania się rynkami i aktywami drugorzędnymi. Restrukturyzacja portfeli przez fundusze, a w szczególności przez wiodące fundusze specjalizujące się w inwestowaniu w nieruchomości (REIT), okazała się źródłem nowej podaży na niektórych rynkach. Jednak kluczowe znaczenie dla zaspokojenia popytu ze strony inwestorów, a także sieci handlowych w przyszłości, będzie miał wzrost aktywności deweloperskiej.

- Ze względu na rosnącą popularność sprzedaży internetowej większego znaczenia nabiera możliwość interakcji klientów z ulubionymi markami w odpowiednio zaprojektowanym i interesującym otoczeniu, które może zaoferować także różne atrakcje kulturalne. We wszystkich krajach Europy wielu deweloperów stawia na duże centra handlowe z ciekawą propozycją spędzania wolnego czasu i coraz bardziej rozbudowaną ofertą gastronomiczną, które wyróżniałyby ich obiekty handlowe na tle innych - powiedział Justin Taylor, dyrektor działu powierzchni handlowych w regionie EMEA w firmie Cushman & Wakefield.

W Polsce większość nowych centrów handlowych w 2014 r. powstała głównie w mniejszych miastach regionalnych poniżej 100.000 mieszkańców takich jak Siedlce (Galeria Siedlce, 33.500 mkw.), Ostrołęka (Galeria Bursztynowa, 27.000 mkw.), Starachowice (Centrum Galardia, 18.750 mkw.) i Ełk (Brama Mazur, 16.250 mkw.). Polska znalazła się na piątym miejscu w Europie i na trzecim w regionie Europy Środkowo-Wschodniej pod względem powierzchni handlowej planowanej do oddania do użytku w latach 2015-2016. W najbliższych dwóch latach wzrośnie aktywność deweloperska, a obiekty takie jak Zielone Arkady o powierzchni 50.000 mkw. w Bydgoszczy (otwarcie pod koniec 2015 r.) i Galeria Posnania o powierzchni 100.000 mkw. w Poznaniu (otwarcie w 2016 r.) świadczą o rosnącym popycie w większych miastach na duże nowoczesne centra handlowe. Warszawa należy do miast o najniższym wskaźniku nasycenia powierzchnią w centrach handlowych. W stolicy wynosi on 520 mkw. na 1.000 mieszkańców i utrzyma się na takim poziomie w krótkiej pespektywie.

- Obserwujemy zainteresowanie inwestorów i deweloperów projektami przebudowy i modernizacji istniejących obiektów, w odpowiedzi na wyraźnie zwiększającą się konkurencyjność rynku. Na atrakcyjności zyskują miejscowości mniejsze i średnie. Ze względu m.in. na korzystne prognozy wzrostu PKB, przewidujemy dalsze pozytywne zmiany na rynku - powiedział Marek Noetzel, partner, dyrektor działu powierzchni handlowych w firmie Cushman & Wakefield w Polsce.

Poniższy graf przedstawia ranking największych rynków centrów handlowych w 1972 r., w którym Francja awansowała na pierwsze miejsce.