Komentuje Katarzyna Radgowska, konsultantka HRK Engineering & Technology.

Każda organizacja chce zatrudniać pracowników zaangażowanych, którzy ją aktywnie współtworzą. Firmy produkcyjne wykorzystują całą masę narzędzi do zwiększania proaktywności swojej kadry.
 
Wśród organizacji, z którymi współpracujemy stosowane jest szerokie spectrum metod i narzędzi do zwiększania i zachęcania do proaktywności, a znając realia nie są to z całą pewnością wszystkie wyczerpane możliwości jakie można stosować. Firmy produkcyjne rządzą się swoimi prawami, a pracownicy są rozliczani według różnych kluczy względem zajmowanych stanowisk. Dyrektorzy zakładów, dyrektorzy produkcji zdają sobie doskonale sprawę, iż nikt nie zna procesu produkcyjnego, warunków pracy od pracowników produkcji czy specjalistów blisko związanych z produkcją. Pracownicy produkcji, kierownicy wydziałów, inżynierowie jakości i produkcji, procesu i inni to doskonałe źródło najlepszych informacji. Osoby te są w stanie nie tylko wskazać tzw. palące problemy, ale również proponować gotowe rozwiązania dające szansę na realizację celów całej organizacji – chociażby zwiększanie wydajności, oszczędności materiałowe itp. Wielu dojrzałych pracodawców docenia szansę jaką niesie aktywność pracowników oraz niewątpliwe korzyści dla samej organizacji, nie tylko dla jej wnętrza, ale również dla wizerunku na rynku.

Obecnie stosowane jest wiele różnych programów do zwiększania proaktywności, najbardziej popularnym rozwiązaniem w firmach produkcyjnych jest tzw. „skrzynka pomysłów”. Wydawać by się mogło banalne, ale rezultaty mogą być odkrywcze. Pracownicy mogą zgłaszać tam swoje idee, wskazywać miejsca pojawiających się problemów czy proponować usprawnienia. Forma anonimowa, w tym przypadku mija się z celem, ponieważ nie ma możliwości wyróżnienia pracownika, który był pomysłodawcą danego rozwiązania. Pomysły są zbierane i rozliczane, w cyklu miesięcznym lub kwartalnym. Na podstawie oceny kierowników wydziałów, specjalistów ds. lean czy osób do tego powołanych wyłaniany najlepszy lub kilka najlepszych, które są poddawane walidacji. Kolejnym krokiem jest oczywiście wprowadzenie w życie pomysłu, jej pomysłodawca natomiast zostaje wyróżniony w newsletterze, nadawany mu jest tytuł od organizacji np. „Pracownik Aktywny” czy inne, ostatecznie też w grę może wchodzi gratyfikacja czy jakiś prezent, bon do teatru. Pomysły z reguły dotyczą małych obszarów do modyfikacji. Producent z branży instalacyjnej wykorzystuje metodę od lat, jej popularność nie słabnie, a sam proces produkcyjny czy inne obszary powiązane są modyfikowane w zależności od aktualnych potrzeb.

Na większą skalę działają więksi gracze na rynku, którzy chcąc aktywować swoich pracowników stosują tzw. „Konkurs pomysłów” w edycjach corocznych. Pracownicy organizacji ze wszystkich obszarów działalności (również osoby pracujące w biurze) przez okres 2 tygodni, zazwyczaj na początku roku, mają możliwość zgłaszania skrupulatnie przygotowanych programów do zastosowania wewnątrz firmy. Wymagane tu jest znacznie większe zaangażowanie oraz przygotowanie, ponieważ realizacje dotyczą większych zagadnień, np. nowe inwestycje, nowe instalacje, obszary mogące dać szansę na generowanie większych oszczędności czy akcje związane z CSR. Konkurs rozstrzygany jest przez specjalnie powołaną komisję, której zadaniem jest bardzo skrupulatna analiza pomysłu, pod kątem korzyści dla firmy, ale również płynących zagrożeń. Wybrane projekty są zawsze wprowadzane, a ich pomysłodawca czy pomysłodawcy są nagradzani bardzo atrakcyjną gratyfikacją. Organizacja zatrudniająca ponad 1000 osób na podstawie „Konkursu pomysłów” zrealizowała inwestycję nowej linii technologicznej, która pozwoliła im realizować produkcję wedle najlepszych, najnowszych standardów środowiskowych.

Należy również pamiętać, iż istnieje różnica pomiędzy sposobami do zwiększania aktywności wśród pracowników młodszych, a tych z poziomu seniorów. Dla osób, które rozpoczynają karierę udział w ciekawych szkoleniach, jasna ścieżka awansu oraz szanse na realizację proponowanych projektów jest bardzo istotną kwestią, która skłania do bycia widocznym, zaangażowanym. Osoby z większym stażem pracy, specjaliści, kierownicy mają zazwyczaj większe oczekiwania. Dlatego, aby nie osłabiać ich zaangażowania oraz postawy aktywnej w pracy należy przez całe zatrudnienie dawać poczucie oraz pewność ich ogromnej roli w funkcjonowaniu firmy. Jest to bezwzględnie połączone z postawą samej organizacji względem swoich pracowników. Jeśli pomysły, idee, proponowane innowacje czy zmiany w technologii, planowaniu czy funkcjonowaniu są skazane na odrzucenie, bez dyskusji czy analizy, jest 100% pewność, że za jakiś czas proaktywność zniknie całkowicie. Postawa osób decyzyjnych wymaga otwartości na swoich pracowników. Nie można absolutnie zakładać, iż wszystkie pomysły mają być wdrażane, ponieważ niektóre są np. zbyt ryzykowne, inne zbyt kosztowne, inne nie dają zbyt wielu wartości dodanych. Jednak świadomość pola do merytorycznej dyskusji oraz wdrażanie tych najlepszych z najlepszych idei to istotne elementy zwiększające proaktywność pracowników.