Grunty inwestycyjne dla biznesu

Interesariuszami biorącymi udział w projekcie rewitalizacyjnym mogą być deweloperzy, firmy budowlane, dostawcy usług technicznych, inżynieryjnych, infrastrukturalnych, drogowych, elektromobilności, innowacyjnych rozwiązań dla przestrzeni publicznej, mebli miejskich, oświetlenia energooszczędnego, usług prawnych, consultingowych, marketingowych, urbanistycznych i architektonicznych, a także firmy komercjalizujące nowopowstałe powierzchnie, real estate, operatorzy i administratorzy przestrzeni. Korzyścią dla partnera prywatnego jest długoterminowość kontraktu ppp, który umożliwia czerpanie korzyści finansowych z inwestycji nawet przez 30 lat. Znajomość specyfiki tego obszaru jest szansą na zdobycie przewagi konkurencyjnej i długoterminowego źródła dochodu dla firmy. Podczas Forum Liderów PPP omówione zostaną konkretne przykłady rewitalizacji w oparciu o polskie studia przypadków Zagospodarowania północnego cypla Wyspy Spichrzów w Gdańsku oraz planowanych w Warszawie inwestycji w Zagospodarowanie kwartału zabudowy w okolicy Bazaru Różyckiego wraz z miejską częścią bazaru, oraz Projekt Osiedla Warszawy i rewitalizacja w centrum Łodzi.

Dlaczego warto inwestować w rewitalizację?

Rewitalizacja jest obszarem zainteresowania praktycznie każdego miasta w Polsce. Zgodnie z ustawą o rewitalizacji z dnia 9 października 2015, rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki (…)

W polskich miastach istnieją obszary, gdzie wieloletnie zaniedbania oraz negatywne zmiany społeczno-gospodarcze przyczyniły się do niskiej jakości przestrzeni publicznej. Efektem tych procesów jest postępująca degradacja tkanki miejskiej, szczególnie w zakresie zużycia technicznego i zestarzenia funkcjonalnego zarówno infrastruktury jak i zabudowy, zwłaszcza mieszkaniowej oraz pogarszania stosunków społecznych (ubóstwo, bezrobocie, niski poziom kapitału społecznego, przestępczość), co generuje liczne problemy gospodarcze na poziomie lokalnym. Na ten stan nakładają się współczesne, niekorzystne procesy demograficzne i przestrzenne, wśród nich przede wszystkim: niekontrolowane rozlewanie zabudowy miejskiej (ang. urban sprawl), wyludnianie się centrów i spadek liczby mieszkańców miast, dominacja indywidualnego transportu samochodowego w podróżach na obszarach miejskich wpływająca bezpośrednio na poziom zanieczyszczenia elewacji budynków oraz obniżoną jakość przestrzeni publicznej.

Ustawa o rewitalizacji przewiduje również możliwość poddania rewitalizacji niezamieszkałych terenów poprzemysłowych, w tym m.in. terenów pokolejowych, pod warunkiem przeprowadzenia działań przeciwdziałających niekorzystnym zjawiskom społecznym i gospodarczym. Podczas panelu dyskusyjnego z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego moderowanej przez Instytut Rozwoju Miast i Regionów poruszone zostaną kwestie znaczenia dziedzictwa narodowego w działaniach rewitalizacyjnych oraz możliwości drzemiące w zabytkach i tradycji obszarów rewitalizacji. Rewitalizacja może posłużyć do  adaptowania obiektów historycznych na potrzeby zróżnicowanych funkcji, co może wpływać korzystnie na jakość życia w centrum dużych miast.

Jak wskazuje raport Ministerstwa Rozwoju z 2018 roku, „Rewitalizacja w Polsce. Pierwsze obserwacje i wnioski” brak środków grantowych UE może uniemożliwić realizację projektów. Możliwą opcją ich realizacji dla jednostek samorządowych stanie się partnerstwo publiczno-prywatne oraz inne formy współpracy z sektorem  prywatnym, np. tzw. projekty deweloperskie ppp.

Jak dotąd zrealizowano w Polsce jedynie cztery projekty uwzględniające rewitalizację w formule partnerstwa publiczno-prywatnego, jednak ograniczenie dostępu do zewnętrznego finansowania może spowodować zwiększenie zainteresowania tą metodą realizacji inwestycji.  Pierwszym projektem był projekt zagospodarowania terenów przydworcowych w Sopocie polegający na rewitalizacji dworca PKP i terenów przydworcowych. Projekt był finansowany ze zwrotnych funduszy unijnych dostępnych w ramach inicjatywy JESICCA. Formuła ppp okazała się bardzo efektywna z punktu widzenia miasta, ponieważ nie wydano środków z budżetu miasta na prace przygotowawcze. Projekt realizowany był na trzech tytułach własności gruntów, więc współpracowały trzy podmioty- partner prywatny, jednostka samorządu terytorialnego oraz Spółka Skarbu Państwa. Oczywiście każdy z interesariuszy projektu uzyskał korzyści ze współpracy.

Wydaje się jednak, że zrealizowane projekty w Polsce w bardzo małym stopniu, o ile w ogóle, obejmują komponent społeczny - nie przyczyniły się do rozwiązania istotnych problemów lokalnych mieszkańców, zarówno w kontekście niwelowania pauperyzacji, czy rozwój przedsiębiorczości angażującej tę właśnie społeczność.