Z dr Anną Starzewską-Sikorską, koordynatorką projektu Circuse, tj. zarządzania cyklicznym wykorzystaniem terenów, rozmawia Marta Śniegocka.
Czym jest metoda Zarządzania Wielokrotnym Wykorzystaniem Terenów w ramach Circuse?
Proponowana w projekcie metoda stanowi narzędzie wspomagające zrównoważoną gospodarkę terenami, uwzględniającą cele gospodarcze, społeczne i środowiskowe.
Skąd idea tego projektu?
Projekt związany jest z panująca w Europie tendencją „rozlewania się” miast (urban sprawl) jak również procesami zmian gospodarczych i demograficznych, które mają wpływ na wykorzystanie przestrzeni w sposób niekonkurencyjny i niezgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju. Idea projektu powstała jako odpowiedź na te zagrożenia.
Proszę powiedzieć, jakie narzędzia i jakie nowe podejście mają służyć wypracowaniu nowej wizji zagospodarowania terenów?
W ramach projektu mamy zamiar zintensyfikować zmiany w gospodarowaniu terenami, np. przy użyciu nowych narzędzi informatycznych, ograniczyć wykorzystanie terenów, np. przez włączenie narzędzi ochrony gleb, spowodować wzrost prywatnego inwestowania na terenach miejskich, np. poprzez przejrzystość danych o ryzyku, koordynować interwencje publiczne w finansowaniu, np. poprzez EFRR i organizowanie lokalnych grup inwestowania oraz koordynować inwestycje na terenach zielonych, częściowo zdegradowanych oraz terenach poprzemysłowych, dla zapewnienia efektywnego lokalizowania osiedli, np. poprzez planowanie lokalne i regionalne.
Jakie obszary pilotowe zostały wybrane do projektu i co zadecydowało o takim a nie innym wyborze?
Dobór partnerów był podyktowany znajomością i doświadczeniem w tematyce gospodarki przestrzennej, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów środowiskowych, w tym obszarów zanieczyszczonych i zdegradowanych. Obszary pilotowe reprezentują całą gamę problemów związanych z potrzebą rewitalizacji obszarów położonych w centrach miast, stanowiących barierę ich rozwoju a także przedstawiających istotny zasób przestrzeni do wykorzystania na nowe funkcje. Do obszarów pilotowych zalicza się miasto Piekary Śląskie, Landkreis Mittelsachen w Saksoni, Voitsberg/Steiermark w Austrii, miasto Trnava na Słowacja, gmina Asti w Piedmoncie (Włochy) oraz region Usti w Czechach.
Jakich efektów, w skali europejskiej i regionalnej, oczekują Państwo po tym projekcie?
Wśród efektów realizacji projektów pilotowych powinna się znaleźć regionalna wizja zagospodarowania terenów w sposób konkurencyjny i przeciwdziałający zmianom klimatu, stworzona przez głównych interesariuszy, z włączeniem jakościowych i ilościowych celów związanych z zapotrzebowaniem miasta na tereny, system zarządzania integrujący planowanie przestrzenne i gospodarowanie zasobami środowiska na poziomie subregionalnym oraz plan działań zmierzających do zastosowania narzędzi i instrumentów Zarządzania Wielokrotnym Wykorzystaniem Terenów.
Jakie korzyści mogą odnieść samorządy wdrażające te metody?
Projekt przyczyni się do rozwoju metod efektywnego ekonomicznie i przyjaznego środowiskowo wykorzystywania przestrzeni a wdrożenie akcji pilotowych spowoduje powstanie nowych miejsc pracy na terenach przywróconych do aktywności gospodarczej.
Dlaczego, Pani zdaniem, wielokrotne wykorzystanie terenów warto promować?
Realizacja projektu przyczyni się do wzmocnienia ochrony zasobów przestrzeni a także do zapobiegania wpływom środowiskowym w postaci zmian klimatu. Wtórne wykorzystywanie przestrzeni w miastach zapobiegnie „rozlewaniu się” osadnictwa, a co za tym idzie, zwiększaniu długości dojazdów do odległych dzielnic w miastach. Ten istotny aspekt został także uwzględniony w projekcie. Ponadto projekt będzie stanowił wkład w rozwój metod gospodarki przestrzennej uwzględniających potrzeby przyjaznego środowiskowo recyklingu terenów.
W jaki sposób i kiedy samorządy będą mogły wdrożyć program?
Po zakończeniu projektu zostanie opublikowany raport, zawierający m.in. plany działania opracowane dla obszarów pilotowych projektu. Aplikujemy również o nowy projekt obejmujące szkolenia w tym zakresie.
Ile on potrwa?
Przewidujemy, że projekt CIRCUSE zakończy się w lutym 2013 roku.
W jaki sposób przyda się on prywatnym inwestorom?
W ramach projektu opracujemy koncepcję przeznaczenia terenów objętych programem pilotażowym pod przyszłe nowe funkcje, a także wstępną ofertę dla przyszłych inwestorów. Oznacza to, że na terenach, które obecnie nie nadają się pod inwestycje, będzie można otworzyć nowe zakłady. Są to atrakcyjne tereny, więc z pewnością przyciągną inwestorów.
