Spadek tempa wzrostu światowej gospodarki, rosnące ceny oraz konieczność dostosowania działalności do wymogów ESG skłaniają jedną trzecią firm do ograniczania budżetów, wynika z raportu „2023 Commercial Real Estate Outlook”, przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte. Cięcia obejmą między innymi wydatki na technologiczne innowacje, co może jednak okazać się krótkowzroczną strategią.
Niepewność gospodarcza oraz rosnące ryzyko stagflacji mają negatywny wpływ na przewidywania sektora nieruchomości komercyjnych (CRE) dotyczące najbliższej przyszłości. Wyniki badania przeprowadzonego przez firmę Deloitte, w którym wzięło udział 450 dyrektorów finansowych firm posiadających nieruchomości o wartości minimum 100 mln dol., jasno wskazują na pogorszenie nastrojów. Odsetek badanych przewidujących spadek przychodów w trakcie kolejnych 12-18 miesięcy wyniósł 48 proc. w ujęciu globalnym. To ponad pięciokrotnie więcej niż rok temu. Jednocześnie o połowę spadła liczba menadżerów zakładających wzrost wpływów – z 80 proc. w 2021 r. do 40 proc. w roku 2022.
– W ubiegłym roku branża nieruchomości komercyjnych zakładała powrót światowej gospodarki na ścieżkę rozwoju po kryzysie spowodowanym pandemią koronawirusa. Wydarzenia ostatnich miesięcy znacząco pogorszyły te nastroje. Obawy uczestników rynku mogą przełożyć się na zmiany w strategiach rozwoju firm, które zdają się nie być w pełni przygotowane na nadchodzące wyzwania. Świadczy o tym średnia samoocena badanych, szacujących swoją gotowość na 3,2 w 5-stopniowej skali. Oznacza to, że branża CRE z pesymizmem zapatruje się w najbliższą przyszłość. – mówi Dominik Stojek, partner, lider sektora nieruchomości w Polsce, Deloitte.
(fot. freepik.com)
Reklama
Reklama
W zależności od obszaru funkcjonowania, firmy różnie klasyfikują zagrożenia. Podczas gdy podmioty z Ameryki Północnej za największe wyzwanie uznają planowane zmiany podatkowe (37 proc. odpowiedzi), europejscy uczestnicy rynku najbardziej obawiają się negatywnego wpływu przemian klimatycznych na inwestycje (33 proc.). Z kolei dyrektorzy finansowi firm nieruchomościowych z Azji i obszaru Pacyfiku jako główne zagrożenie wskazują możliwe zaburzenia łańcuchów dostaw (40 proc.).
Zaledwie co ósmy deweloper gotowy na ESG
O ile obawy przed negatywnym wpływem zmian klimatu wskazuje przede wszystkim europejska część sektora CRE, o tyle konieczność dostosowania się do regulacji dotyczących kwestii środowiskowych, społecznych oraz związanych z ładem korporacyjnym (ESG) stanowi powszechne wyzwanie dla całej branży. Jedynie 12 proc. ankietowanych przygotowała się na zmiany i jest gotowa w błyskawicznym tempie dostosować się do wymogów prawnych. Co więcej, zaledwie 7 proc. podmiotów uwzględnia te czynniki w swoich decyzjach inwestycyjnych.
Największym problemem dla branży jest brak wytycznych – blisko połowa firm jest świadoma planowanych zmian, ale do ich wdrożenia potrzebuje dodatkowych rekomendacji. 24 proc. ankietowanych wskazało, że śledzi plany dotyczące nowych regulacji, ale nie ma jeszcze dostatecznej wiedzy, jak je zaimplementować. Autorzy raportu Deloitte zwracają uwagę, że dużą rolę we wspieraniu uczestników sektora w procesie transformacji w stronę ESG mogą odegrać organizacje branżowe poprzez m.in. wydawanie zaleceń czy kodeksów dobrych praktyk.
Reklama
Pracownik na wagę złota
Mimo spowolnienia dotykającego światową gospodarkę, w branży nieruchomości komercyjnych nadal funkcjonuje rynek pracownika. Według raportu Deloitte firmy powinny dostosować sposób swojego funkcjonowania do oczekiwań kadry celem utrzymania odpowiedniego poziomu zatrudnienia. Wyniki ankiety wskazują, że branża jest świadoma tego zjawiska – ponad 40 proc. ankietowanych przyznało, że ich pracodawca planuje w najbliższych 18 miesiącach zintensyfikować działania na rzecz różnorodności, inkluzywności i równości w miejscu pracy, wdrożyć dodatkowe benefity zdrowotne oraz oferować możliwość regularnej pracy zdalnej.
– Doświadczenie pandemii trwale zmieniło oczekiwania kadry pracowniczej co do kwestii pracy na odległość. Firmy z sektora CRE powinny uwzględnić te nastroje m.in. w sposobie organizacji funkcjonowania zespołów. Przekonanie pracowników do pracy z biura przynajmniej raz w tygodniu będzie z kolei wymagało inwestycji w uatrakcyjnienie biur. Już teraz część przedsiębiorstw decyduje się na zmiany wystroju lub otwieranie firmowych kafejek czy siłowni. Równie ważną kwestią dla utrzymania poziomu zatrudnienia pozostaje mentoring oraz zaoferowanie pracownikom możliwości rozwoju w ramach firmy. – mówi Magdalena Topolska-Ziemak, senior manager, zespół doradztwa nieruchomościowego, Deloitte.
