Pierwszy kwartał na polskim rynku nieruchomości komercyjnych rozpoczął się bardzo dobrze, a łączny wolumen transakcji inwestycyjnych wyniósł 1,72 mld euro, co jest drugim najlepszym wynikiem za pierwszy kwartał roku w historii. – podkreślają eksperci Cushman & Wakefield
Siłą napędową rynku były sektor powierzchni magazynowych. Łącznie z sektorem biurowym stanowił prawie 95% całego wolumenu transakcji. Inwestorzy na rynku nieruchomości handlowych również byli aktywni, lecz głównie w sektorze parków handlowych, sklepów budowlanych oraz spożywczych. Wolumen tych transakcji nie przekroczył 40 milionów euro.
Transakcje, które wkroczyły w zaawansowaną fazę jeszcze przed kryzysem, zostały lub są finalizowane pomimo pandemii. Obserwowany jest jednak znaczny spadek zainteresowania inwestorów nowymi projektami.
– Podejście ‘wait and see’ to najprostsze podsumowanie strategii przyjętej aktualnie przez większość inwestorów. W kolejnym kwartałach planowane są zamknięcia dużych transakcji platformowych podpisanych w ostatnim czasie. Będą one miały duży wpływ na wolumen transakcyjny w 2020 roku. Mimo to prognozujemy, że 25-35% transakcji planowanych na ten rok nie dojdzie do skutku lub prawdopodobnie zostanie przesunięte na przyszły rok. – mówi Soren Rodian Olsen, Partner, Head of Capital Markets, Cushman & Wakefield.
Joanna Sinkiewicz, Partner, Head of Industrial & Logistics, Cushman & Wakefield
Reklama
Reklama
Rynek biurowy
Pomimo, że biurowce pozostają otwarte, to ze względu na regulacje wprowadzające dystans pomiędzy stanowiskami pracy i kwestie bezpieczeństwa, większość pracowników biurowych pracuje zdalnie. Na chwilę obecną rząd nie wprowadził żadnych przepisów ograniczających prace budowlane, niemniej jednak wydłużenie procesów administracyjnych, ograniczona dostępność pracowników, możliwość przerwania łańcucha dostaw, a co za tym idzie wzrost kosztów budowy, mogą wpłynąć w krótkim okresie na przesunięcie terminów ukończenia projektów biurowych będących w realizacji.
Niższa podaż powierzchni biurowej w pierwszym kwartale 2020 r. w porównaniu z analogicznym okresem 2019 roku jest niezależna od trwającej pandemii i wynika z rozkładu powierzchni planowanej do oddania w 2020 roku. W analizowanym okresie 2020 r. najemcy wynajęli łącznie blisko 350 tys. mkw., co przekłada się na wzrost aktywności o 33,5% rok do roku. Czynsze za najlepsze powierzchnie biurowe pozostały na niezmienionym poziomie względem ostatniego kwartału 2019 r. Na dziewięciu rynkach biurowych ponad 1,75 mln mkw. powierzchni biurowej znajduje się obecnie w budowie, z czego 44% przypada na Warszawę.
Reklama
Najemcy budynków biurowych stosują strategię „wait and see”, a część z nich już teraz wstrzymała decyzje o relokacji. W wyniku pandemii cierpią również coworkingi, ale eksperci Cushman & Wakefield są zdania, że po jej zakończeniu, skorzystają na odbiciu, ponieważ wzrośnie zapotrzebowanie firm na elastyczne powierzchnie biurowe.
Wysoki poziom umów przednajmu w budynkach biurowych zminimalizuje ryzyko znacznego wzrostu wskaźnika pustostanów. Eksperci przewidują, że najemcy skupią się na przedłużaniu umów, a stawki czynszów pozostaną na relatywnie niezmienionym poziomie. Wzrośnie natomiast presja ze strony najemców na podnoszenie standardów nieruchomości, a wykorzystane technologie oraz wdrożenie zasad bezpieczeństwa i higieny w budynkach biurowych będą decydowały o ich atrakcyjności.
– W najbliższych miesiącach najemcy zmierzą się z wieloma wyzwaniami dotyczącymi organizacji pracy oraz zmianą podejścia do zajmowanej powierzchni biurowej. Wytyczne i regulacje prawne związane z bezpieczeństwem epidemicznym zmuszą pracodawców do szukania zupełnie nowych rozwiązań umożliwiających zwiększenie odstępów pomiędzy pracownikami w biurach. Ponadto, niektórzy najemcy będą rozważać zmniejszenie zajmowanych powierzchni ze względów finansowych. – mówi Krzysztof Misiak, International Partner, Head of Cushman & Wakefield Poland.
Reklama
Rynek handlowy
W pierwszym kwartale 2020 r. całkowite zasoby powierzchni handlowej wzrosły o ponad 72 000 mkw. Największe otwarte obiekty to: Galeria Chełm (17 500 mkw.), Stop Shop w Siedlcach (14 100 mkw.), Castorama i Agata Meble we Włocławku oraz Selgros w Siedlcach. Z powodu obowiązujących restrykcji, nowe obiekty zostały otwarte częściowo, w zakresie dozwolonym przez prawo.
Na koniec I kwartału 2020 r. w budowie pozostawało około 500 000 mkw., z czego znaczna część miała być ukończona do końca roku. Z powodu pandemii, otwarcia mogą się przesunąć, a projekty na wczesnym etapie realizacji mogą zostać anulowane.
Począwszy od 20 kwietnia 2020 roku rząd stopniowo zmniejsza restrykcje dla sektora handlowego, aczkolwiek większość z nich zostanie zniesiona dopiero w trzecim etapie rządowego planu „powrotu do normalności”. Dokładna data jego ogłoszenia zależy od rozwoju pandemii.
