Prawdopodobna likwidacja części z działających na polskim rynku Niemieckich Otwartych Funduszy Inwestycyjnych może przyczynić się do zwiększenia liczby transakcji, w szczególności na rynku powierzchni biurowych i handlowych. 

Colliers International publikuje najnowszy raport dotyczący wpływu Niemieckich Otwartych Funduszy Inwestycyjnych na rynki w Europie Wschodniej. Fundusze GOEF (German Open-Ended Funds) stanowią szczególną grupę spółek inwestujących w nieruchomości, które na koniec 2012 roku posiadały globalne aktywa o wartości 83 miliardów euro. Przedmiotowy raport dotyczy obecnych oraz potencjalnych konsekwencji wynikających z likwidacji niemieckich otwartych funduszy inwestycyjnych (określanych w Niemczech terminem ‘Offene Immobilien-Publikumsfonds’) na wschodnioeuropejskim rynku inwestycyjnym.

Główną różnicą pomiędzy funduszami GOEF a innymi funduszami, takimi jak Spezialfonds, jest to, iż fundusze GOEF dostępne są zarówno dla klientów detalicznych  jak i inwestorów instytucjonalnych, zaś Spezialfonds dostępne są wyłącznie dla klientów instytucjonalnych. Sprzeczne interesy grup inwestorów detalicznych oraz instytucjonalnych, w połączeniu z pogarszającymi się warunkami rynkowymi w następstwie kryzysu finansowego, spowodowały destabilizację struktury funduszy GOEF, skutkując spodziewaną likwidacją 15 funduszy w ciągu najbliższych pięciu lat. Obecnie w posiadaniu funduszy GOEF znajdują się aktywa w Europie Wschodniej o wartości ok. 4,5 miliarda euro.

Likwidacji uległy takie fundusze jak: Axa Immo-select, CS Euroreal, CS Property Dynamic, Degi Europa, Degi International, Degi Global Business, KanAm Grundinvest, SEB ImmoInvest, SEB Global Property, TMW Immobilien Weltfonds i UBS(D)3 Sector REE.

Większość aktywów funduszy GOEF zlokalizowanych jest w Polsce (55 proc.), Czechach (28 proc.) oraz na Węgrzech (8 proc). W podziale na sektory najbardziej preferowaną klasą aktywów są biurowe nieruchomości komercyjne stanowiące 68 proc. wszystkich aktywów, zaś na drugiej pozycji plasują się nieruchomości handlowe, które stanowią 22 proc. całości posiadanych aktywów.

Od 2010 r. działania funduszy GOEF w zakresie nowych nabyć miały charakter ograniczony z uwagi na to, iż 11 funduszy GOEF, które były aktywne w Europie Wschodniej, ogłosiło swoją likwidację. Te jedenaście funduszy nabyło łącznie 39 nieruchomości o wartości 2,175 miliarda euro– co stanowiło około 50 proc. łącznego wolumenu transakcji zrealizowanych przez GOEF w Europie Wschodniej. W ujęciu procentowym wolumenu inwestycji w ostatnich latach, który wahał się pomiędzy 4 a 12 miliardami euro rocznie, aktywa funduszy GOEF podlegające likwidacji, stanowiłyby do 20 proc. wolumenu inwestycji w przypadku zbycia w okresie najbliższych dwóch lat.

Zbycie aktywów funduszy GOEF wpłynie na zwiększenie liczby transakcji w Polsce oraz Czechach, gdzie znajduje się większość posiadanych aktywów. Pomimo, iż likwidacja funduszy GOEF oraz związane z nią zbycie aktywów stanowi jak najbardziej realną perspektywę, nie powinna ona doprowadzić do zalewu rynku transakcjami, jako że zbycie aktywów odbywa się zwykle etapowo. Z uwagi na zwiększone zainteresowanie „Spezialfonds”, perspektywy wzrostu w sektorze GOEF wydają się być ograniczone w najbliższym czasie. Wolumen aktywów Spezialfonds na koniec 2012 roku wyniósł 35,5 miliarda euro, co stanowiło wzrost w porównaniu do 31,4 miliarda euro na koniec 2011 r. Wartość aktywów będących w posiadaniu funduszy GOEF uległa w tym samym okresie zmniejszeniu z 85,1 miliardów euro do 83,1 miliardów euro. Fundusze GOEF, które nie ulegną likwidacji, zdobędą prawdopodobnie silną pozycję na rynku i pozostaną aktywnymi nabywcami na głównych rynkach Europy Wschodniej. Dowodem na to mogą być trzy znaczące transakcje zawarte w 4 kwartale na polskim rynku przez fundusze GOEF firm Union, Deka oraz RREEF na łączną sumę 600 milionów euro.

Z raportem można zapoznać się tutaj.