Jak wynika z VI edycji badania KPMG, przeprowadzonego wśród ponad 90 instytucji finansowych w 21 krajach, w Europie nastąpił duży postęp w zakresie finansowania inwestycji nieruchomościowych i projektów deweloperskich przez banki. Są one gotowe finansować przedsięwzięcia inwestycyjne o solidnym modelu biznesowym, które prowadzą do powstania wysokiej jakości aktywów. Banki w Polsce nadal uznają segment nieruchomości za względnie bezpieczny do finansowania i z reguły są skłonne finansować do 70 proc. wartości godziwej nieruchomości przynoszących stały dochód. Po raz pierwszy od 2010 roku, nieruchomości handlowe okazały się bardziej preferowaną klasą aktywów przez banki w Polsce niż nieruchomości biurowe.
Dynamicznie zmieniająca się sytuacja na rynkach europejskich
Europa doświadcza rekordowo niskich stóp procentowych, a Europejski Bank Centralny zainicjował program wykupu aktywów, których celem jest poprawa pozycji płynnościowej banków. Innym zjawiskiem jest wzmożona konkurencja, jakiej doświadczają banki ze strony kredytodawców alternatywnych, takich jak fundusze private equity i private debt oraz banki inwestycyjne.
- W wyniku wzrostu finansowania przez wykorzystanie funduszy alternatywnych pochodzących z zagranicznych banków komercyjnych, funduszy private equity i emisji obligacji, bankom w Polsce coraz trudniej znaleźć okazję do finansowania wysoko ocenianych projektów nieruchomościowych. W efekcie banki coraz bardziej konkurują pomiędzy sobą i zabiegają o kredytobiorców na rynku nieruchomości, co prowadzi do spadku marż kredytowych, jakie banki są w stanie uzyskać – mówi Steven Baxted, partner, szef zespołu doradztwa dla rynku budownictwa i nieruchomości w KPMG w Polsce.
Coraz lepsza sytuacja na rynku finansowania nieruchomości
Oznaki poprawy stanu finansowania nieruchomości są według badania KPMG najbardziej wymierne w rozwiniętych gospodarkach europejskich, podczas gdy gospodarki mniej ustabilizowane nadal pozostają pod presją konieczności uporania się ze szkodami, jakie spowodował światowy kryzys finansowy. Banki w Polsce nadal uznają segment finansowania nieruchomości za względnie bezpieczny i z reguły są gotowe finansować do 70 proc. wartości godziwej nieruchomości przynoszących stały dochód.
- Banki w Polsce oceniły jakość swych portfeli kredytowych wyżej niż prawie wszystkie pozostałe z grupy 21 krajów objętych naszym badaniem – wykazały wyższy udział procentowy kredytów bezpiecznych. Jednak w odniesieniu do problematycznych kredytów, banki w Polsce znalazły się w grupie największych pesymistów twierdząc, że tylko 62 proc. wszystkich trudnych kredytów w Polsce będzie można skutecznie zrestrukturyzować. Taka ocena ma najprawdopodobniej związek z już dokonaną skuteczną restrukturyzacją trudnych kredytów – mówi Steven Baxted.
Kryteria udzielania kredytów na inwestycje deweloperskie
Badanie KPMG określa również kryteria stosowane przez europejskie instytucje finansowe podczas udzielania kredytów przeznaczonych na finansowanie inwestycji deweloperskich na rynku nieruchomości. Większość badanych banków, niezależnie od kraju pochodzenia, podkreśliła, że przedsięwzięcia inwestycyjne, które są gotowe finansować, powinny się charakteryzować solidnym modelem biznesowym i prowadzić do powstania aktywów wysokiej jakości. W przypadku największych gospodarek uwzględnionych w ankiecie (Włochy, Niemcy, Hiszpania, Wielka Brytania), jak i tych ustabilizowanych (Polska, Austria, Czechy, Norwegia, Słowacja, Szwecja), drugim najważniejszym kryterium oceny jest reputacja i referencje dewelopera/operatora, podczas gdy w przypadku gospodarek mniej ustabilizowanych (kraje bałtyckie, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Grecja, Węgry, Rumunia, Serbia i Turcja) drugim najistotniejszym kryterium jest poziom wkładu własnego inwestora.
Atrakcyjność segmentów nieruchomości w perspektywie banków
Z perspektywy banków działających na terenie największych i ustabilizowanych gospodarek segment nieruchomości mieszkaniowych jest obecnie preferowaną klasą aktywów w ramach rynku finansowania inwestycji budowlanych, a segmenty nieruchomości handlowo-usługowych, biurowych i przemysłowych znalazły się w dalszej kolejności. W przypadku Polski nieruchomości handlowo-usługowe zostały wskazane w rankingu jako pierwsze, w dalszej kolejności znalazły się obiekty biurowe. Segment budownictwa mieszkaniowego został wskazany jako trzeci, co pokryło się w dużej mierze z wynikami uzyskanymi w grupie gospodarek mniej ustabilizowanych. Finansowanie projektów w sektorze budownictwa hotelowego znalazło się na ostatniej pozycji rankingu polskiego, co także jest spójne z wynikami odnotowanymi w przypadku większości krajów uczestniczących w badaniu.
- Po raz pierwszy od 2010 roku, kiedy ukazała się I edycja badania, nieruchomości handlowe okazały się bardziej preferowaną klasą aktywów do finansowania przez banki w Polsce niż nieruchomości biurowe. Finansowanie budownictwa biurowego traci na atrakcyjności w związku z trafiającym właśnie na rynek dużym wolumenem nowych powierzchni biurowych, a także rosnącym w sektorze biurowym wskaźnikiem pustych powierzchni – podsumowuje Steven Baxted, partner, szef zespołu doradztwa dla rynku budownictwa i nieruchomości w KPMG w Polsce.
